LOJİSTİK YÖNETİMİ

Lojistik Yunanca ‘Logistikos’ kelimesinden gelmiştir ve ‘hesap kitap yapma bilimi’,
‘hesapta becerikli’ anlamına gelmektedir. Lojistik insanlığın varoluşundan beri
hayatın bir parçası olsa da kavramsal olarak ortaya çıkışı 20. yüzyılda
gerçekleşmiştir.
Lojistik bugüne kadar pek çok isimle tanımlanmıştır. Bunlardan bazıları: fiziksel
dağıtım, dağıtım mühendisliği, dağıtım lojistiği, dağıtım, iş lojistiği, endüstriyel lojistik,
lojistik yönetimi, malzeme yönetimi, tedarik zinciri yönetimidir (Lambert, Stock,
1993).
Lojistik; hammadde, yarımamul ve mamulden oluşan madde ve malzemelerin
tedarik noktaları, fabrikalar, depolar ve pazar yerlerinden ve tüketicilerinden oluşan
farklı ulaşım noktaları arasında taşınması gerekliliğini ve firmaların bu mal ve
hizmetler organizasyonların beklentisi içinde olduğu ihtiyaçları karşılamak
maksadıyla uygun düzeylerde ve güvenli bir şekilde yerine getirmeyi organize
etmeleri gerekliliğini ifade eder. Bu açıklamayı Council of Supply Chain
Management Professionals (CSCMP) daha düzgün bir tanım haline getirmiştir:
“Lojistik; müşteri isteklerini karşılamak üzere hammaddenin başlangıç
noktasından, ürünün tüketildiği son noktaya kadar olan tedarik zinciri içindeki
malzemelerin servis hizmetlerinin ve bilgi akışının etkili ve verimli bir şekilde her
iki yöne doğru hareketinin ve depolanmasının, planlanması, uygulanması ve
kontrol edilmesidir.”
4
Günümüzde lojistik ile ilgili pek çok tanım bulunmaktadır ancak hepsi özünde mal,
hizmet ve bilginin sevkiyat noktaları ile teslimat noktaları arasındaki ileri ve geri
yönlü akışını ifade etmektedir. Bu tanımlardan bazıları aşağıda verilmiştir:
SOLE’un Tanımı (Lojistik mühendisleri birliği): Lojistik mamullerin ömrü boyunca,
verimli kaynak kullanımı sağlamak amacıyla, lojistik elemanlara gerekli ilginin sürekli
gösterilmesi sonucu, herhangi bir anda gerekli müdahaleleri yaparak daha etkin
kaynak harcaması yapılmasıdır.
Yedi “D”: Doğru malzemenin doğru miktarda, doğru durumda, doğru yerde, doğru
zamanda, doğru tüketiciye, doğru fiyatla ulaşması demektir.
Lojistik, malzemelerin, ürünlerin ve yarı ürünlerin depolanmasının, hareketlerinin ve
temininin organizasyon içerisinde ve pazarlama kanalları kapsamında karlılığı
maksimize edecek ve siparişleri de düşük maliyetle sağlayacak bir biçimde stratejik
olarak yönetebilme sürecidir (Christopher, 1998).
Bu tanımların yanında lojistik kavramının iç içe olduğu bazı kavramlar da vardır.
Bunlardan biri “lojistik yönetimi”dir. Lojistik yönetiminin önemi, lojistiğin önemi ile
artmıştır. Son yıllardaki, globalleşmeye paralel olarak şirketlerin de globalleşmesi
lojistik yönetimini öne çıkarmıştır. Bir firmanın maliyetlerini arttırıcı en önemli alanın
lojistik faaliyetler olduğu görülmektedir. Lojistik faaliyetlerin oluşturduğu bu maliye
unsurunun en aza indirilmesi bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmaktadır.
Etkin bir lojistik yönetiminin firmalar için; maliyet düşürücü, üretim arttırıcı, kalite
yükseltici, müşteri memnuniyeti, sağlayıcı gibi çok önemli etkileri vardır. Son yıllarda
lojistik yönetiminin daha çok dışa yönelik stratejik bir fonksiyona dönüştüğü
görülmektedir. Buna göre stratejik lojistik “İşletmeler arası ilişkileri lojistik tekniklerle
düzenleyerek, rekabet avantajı elde etmek” olarak tanımlanmaktadır (Bowersox,
1987).
Lojistik yönetimi bir anlamda siparişin üretilmesi, siparişin alınması, siparişin yerine
getirilmesi ve ürünün, hizmetin veya bilginin dağıtımının koordinasyonunun
sağlanmasıdır. Lojistik yönetimi kavramı ile ifade edilen faaliyetler içersinde:
• Nakliye
• Depolama
• Envanter yönetimi
• Elleçleme

• Sipariş işleme
• Ambalajlama
• Satınalma
• Enformasyon yönetimi